Ô nhiễm không khí trong những năm gần đây trở thành vấn đề nóng hơn bao giờ hết. Tình trạng này diễn ra trên toàn cầu, ảnh hưởng hầu hết đến tất cả mọi người. Cuối năm 2019, đầu năm 2020, dịch Covid bùng phát. Lệnh phong tỏa được ban hành, chất lượng không khí được cải thiện đáng kể. Đây là một "lợi ích” ngoài ý muốn mà Covid mang lại. Tuy nhiên, ô nhiễm không khí quay trở lại ngay sau khi vừa mới bắt đầu cuộc sống "bình thường mới”.
Thực trạng ô nhiễm không khí khi cuộc sống trở về "bình thường mới”
Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh thành địa phương khác đã nới lỏng giãn cách được gần nửa tháng. Cuộc sống trở về trạng thái "bình thường mới”. Các công trường thi công đẩy mạnh tiến độ để kịp hoàn thành trong năm. Giao thông vận tải thông suốt, xe cộ đi lại đông đúc, thậm chí là tắc đường. Nhà máy sản xuất hoạt động vận hành hết công suất…
Khói bụi từ công trường; khí thải từ phương tiện giao thông, nhà máy sản xuất,… là một trong những nguyên nhân lớn khiến không khí ngày càng ô nhiễm nghiêm trọng. Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh là hai khu vực có chất lượng không khí kém nhất cả nước. Vì hai khu vực này có mật độ dân số cao; nhiều nhà máy sản xuất; nhiều công trình xây dựng; giao thông đông đúc,…
Cộng với thời tiết Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh đang bước vào mùa hanh khô. Mưa ít, độ ẩm thấp, và hiện tượng nghịch nhiệt dẫn đến tình trạng ô nhiễm không khí nặng hơn so với các mùa khác trong năm.
Nghịch nhiệt là hiện tượng thường xuyên xảy ra vào mùa đông khi nhiệt độ của lớp khí quyển trên cao lớn hơn nhiệt độ của lớp khí quyển dưới. Hiện tượng này làm chậm quá trình xáo trộn trong bầu khí quyển khiến các chất ô nhiễm bị giữ lại lâu hơn trong môi trường không khí gần mặt đất.
Ô nhiễm không khí ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe?
Ảnh hưởng trực tiếp
Ô nhiễm không khí là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến các bệnh về đường hô hấp như ho; khó thở; viêm phổi; viêm phế quản,… Thành phần chủ yếu của không khí ô nhiễm là khói bụi, bụi siêu mịn PM2.5; các khí Ozon (O3); Nito Dioxide (NO2); Sulfur Dioxide (SO2); Cacbon dioxide (CO2)… Khi con người tiếp xúc với các chất ô nhiễm này, hệ thống hô hấp phải hoạt động hết công suất nhằm ngăn chặn và đào thải chúng ra khỏi cơ thể. Thường xuyên và liên tục như thế khiến hệ hô hấp "mệt mỏi”, và "làm việc” không còn hiệu quả nữa.
Nguy hiểm hơn nữa là ô nhiêm không khí có thể gây ra ung thư phổi; làm suy giảm nhận thức và mất trí nhớ, ảnh hưởng đến não bộ; làm tăng nguy cơ các bệnh về tim mạch, đặc biệt là đột quỵ; Và một số bệnh khác như vô sinh ở nam giới; tăng nguy cơ tiểu đường; làm tổn hại da; kích thích các bệnh về mắt,…
Các chất như bụi siêu mịn như PM2.5 còn có thể dễ dàng vượt qua hàng rào bảo vệ của cơ thể. Vượt qua các lớp niêm mạc mũi, họng rồi đi thẳng vào phổi, tích tụ trong đó. Chúng len lỏi đến các phế nang, đi vào hệ tuần hoàn máu và ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể.
Ảnh hưởng gián tiếp
Ô nhiễm không khí ảnh hưởng rất đến hệ động thực vật. Làm biến đổi khí hậu, làm trái đất nóng dần lên, thiên tai, bão lũ xảy ra thường xuyên hơn. Từ đó, chất lượng cuộc sống của con người bị đe dọa.
Bí quyết bảo vệ sức khỏe trước những tác hại từ ô nhiễm không khí
Nâng cao sức đề kháng, cải thiện sức khỏe
Sức đề kháng của con người là khả năng chống lại các tác nhân gây hại từ môi trường bên ngoài. Để có một sức đề kháng tốt, chúng ta cần có một chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt hợp lý. Cải thiện sức đề kháng bằng cách uống đủ nước, ăn đủ 4 nhóm thực phẩm đạm, bột đường, chất béo, vitamin và khoáng chất. Ngủ nghỉ vui chơi, học tập đúng giờ giấc. Đồng thời tập thể dục thường xuyên.
Đeo khẩu trang chuyên dụng khi đi ra đường
Chúng ta nên hạn chế lui tới những khu vực ô nhiễm không khí như công trường xây dựng, khu vực giao thông đông đúc,… Đặc biệt vào các giờ cao điểm 7-8h và 17-19h. Nếu bắt buộc phải ra đường, chúng ta hãy trang bị khẩu trang và kính mắt hoặc mặt nạ chống độc. Những thiết bị này giúp bạn hạn chế tiếp xúc trực tiếp với không khí ô nhiễm.
Các loại khẩu trang thông thường không ngăn được các loại bụi mịn, bụi siêu mịn như PM2.5. Vì thế, nên chọn các loại khẩu trang chuyên dụng có đủ 5 lớp: Lớp vải không dệt; Lớp lọc bụi nhỏ; Lớp lọc bụi mịn; Lớp than hoạt tính (lọc hóa chất); Lớp thoáng. Lớp vải không dệt lọc các hạt bụi kích thước lớn. 3 lớp màng lọc tiếp theo giúp ngăn chặn tối đa các chất độc hại vào cơ thể. Cuối cùng là lớp thoáng giúp chúng ta không bị ngột ngạt, khó chịu.
Sử dụng máy lọc không khí trong nhà
Với tình trạng ô nhiễm không khí như hiện nay, máy lọc không khí trở thành vật dụng cần thiết trong gia đình. Sản phẩm hỗ trợ thanh lọc không gian trong nhà, bảo vệ sức khỏe con người. Hầu hết các dòng sản phẩm hiện nay đều được trang bị hệ thống đa màng lọc giúp loại bỏ tối ưu các tác nhân gây ô nhiêm. Trong đó, quan trọng nhất là màng lọc Hepa và màng lọc than hoạt tính.
Màng lọc Hepa được tạo từ các sợi rất nhỏ có đường kính chỉ từ 0,2 đến 2 micron. Các sợi này liên kết lại với nhau, xếp chồng lên nhau tạo thành một tấm lọc nhiều lớp. Các hạt bụi siêu nhỏ từ 0,3µm khó mà vượt qua được màng lọc này. Màng lọc than hoạt tính giúp loại bỏ các mùi hôi khó chịu, mùi hóa chất như mùi thuốc lá; mùi sơn tường; mùi điều hòa; mùi thú cưng;…
Với hệ thống đa màng lọc, sản phẩm giúp loại bỏ đến 99,9% bụi bẩn, vi khuẩn lơ lửng trong không khí. Một số dòng sản phẩm cao cấp như máy lọc không khí Airko AK50M-R còn sở hữu công nghệ lọc ion âm hỗ trợ lọc không khí hiệu quả nhất. Ngoài ra, máy lọc không khí còn sở hữu các tính năng tiện ích cho người dùng như: tính năng bù ẩm, tính năng khóa trẻ em, điều khiển từ xa,…
Tóm lại, ô nhiễm không khí ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người. Vấn đề này không thể giải quyết trong một sớm một chiều. Cách tốt nhất là hãy tự bảo vệ bản thân mình để tránh những nguy hại từ ô nhiễm không khí.